مراحل پیشرفت ضعیفی چشم تا نابینایی

مراحل پیشرفت ضعیفی چشم تا نابینایی

ضعیفی چشم از نوع نزدیک بینی (مایوپیا) معمولا در سنین کودکی یا نوجوانی با شماره های کم شروع می شود و می تواند تا نابینایی پیشرفت کند. این اختلال در درجات پایین صرفاً یک ضعیفی چشم و عیب انکساری محسوب می‌شود، اما وقتی شماره چشم به تدریج افزایش پیدا می‌کند کم کم کره چشم بزرگتر می‌شود، بافت‌های شبکیه کشیده می‌شود و در اثر کشیده شدن و نازک شدن تدریجی بافت شبکیه ساختارهای آن آسیب می‌بیند و عملکرد عصبی و بینایی این بافت به تدریج از بین می‌رود. در این مقاله سعی کرده‌ایم مراحل پیشرفت نزدیک بینی را از ابتدا تا نابینایی به طور کامل تشریح کنیم. این مراحل به شرح زیر می‌باشد:

مراحله اول: شماره ضعیفی چشم کمتر از ۱.۰۰ (تاری دید دور در شب)
در این مراحله معمولا تاری دید دور در طول روز خیلی اذیت نمی کند اما در هنگام شب و محیط های تاریک تاری دید دور قابل توجه هست. فرد در این مرحله برای دیدن فاصله‌های نزدیک مانند مطالعه یا کامپیوتر مشکلی پیدا نمی‌کند و با عینک یا بدون عینک بینایی خوبی در این فاصله‌ها دارد. برای اصلاح تاری دید دور در این مرحله می توانیم از تجویز عینک استفاده کنیم و استفاده دائمی عینک معمولاً ضرورتی ندارد. بیمار می‌تواند صرفاً برای کارهایی همچون رانندگی و دیدن تلویزیون از عینک استفاده کند و در مواقع غیر ضروری بدون عینک نیز می‌تواند بینایی مناسب را داشته باشد.

مرحله دوم: شماره ضعیفی چشم بین ۱ تا ۴ (تاری دید دور، موقع روز و شب)
در این مرحله تاری دید دور در تمام ساعات روز زیاد است و همیشه عینک ضرورت دارد. بنابراین در این مرحله بیمار همیشه برای انجام فعالیت‌های روزمره نیاز به عینک پیدا می‌کند و در تمام فعالیت‌هایی که در فاصله دور نیاز به دید خوب دارند استفاده از عینک الزامی خواهد بود، اما دید نزدیک و مطالعه مشکلی ندارد. البته توصیه می‌شود با اینکه دید نزدیک در این مرحله بدون عینک خوب است، عینک برای فاصله‌های نزدیک نیز استفاده شود و مطالعه بدون عینک توصیه نمی‌شود.

مرحله سوم: شماره ضعیفی چشم بین ۴ تا ۸ (تاری دید دور و دید نزدیک)
در این مرحله تاری دید هم در فاصله های دور و هم فاصله های معمول مطالعه و کامپیوتر وجود دارد و نیاز به عینک دائمی می باشد. در این مرحله اگر بیمار بخواهد برای دیدن فاصله‌های نزدیک عینک را از روی چشم خود بردارد مجبور است اشیا نزدیک را در فواصل خیلی نزدیک برای مثال در حدود ۲۰ سانتیمتری یا حتی ۱۵ سانتیمتری از چشم خود نگه دارد که عملاً راحتی خوبی برای بیمار ایجاد نمی‌کند. پیشرفت ضعیفی به بعد از این مرحله خطرناک می باشد چرا که آسیب‌های مربوط به شبکیه بعد از این مرحله معمولاً آغاز می‌شود.

مرحله چهارم: شماره ضعیفی چشم بین ۸ تا ۱۲ (شروع نزدیک بینی نابینا کننده یا پاتولوژیک)
در این مرحله کم کم عوارض ضعیفی چشم در شبکیه شروع می شود و تخریب تدریجی بافت شبکیه آغاز می شود. در این مرحله با تجویز عینک یا ترجیحا لنز تماسی، بیمار معمولا دید واضح و کامل را تجربه می کند. توصیه می‌شود در تمامی کودکان و نوجوانانی که دچار نزدیک بینی هستند از سنین پایین روش‌های پیشگیری از پیشرفت نزدیک بینی مانند آتروپین تراپی یا لنزهای ارتوکراتولوژی به کار گرفته شود که بیمار به این مرحله نرسد، چرا که آسیب‌های مربوط به این مرحله و مراحل بعدی غیر قابل برگشت و غیر قابل اصلاح خواهد بود.

مرحله پنجم: شماره ضعیفی چشم بین ۱۲ تا ۱۶ (مرحله دوم نزدیک بینی نابینا کننده)
در این مرحله با عینک معمولا دید تا حدود ۷۰_۸۰ درصد اصلاح می شود و با تجویز لنز تا حدود ۹۰ درصد امکان اصلاح دارد. آسیب های شبکیه در این مرحله در حد خفیف تا متوسط پیشرفت کرده است. البته باید یادآوری شود که روند پیشرفت نزدیک بینی در افراد مختلف کاملاً با هم متفاوت است میزان آسیب‌های شبکیه در هر مرحله در بیماران مختلف ممکن است متفاوت باشد برای مثال در یک بیمار با شماره چشم ۱۳ ممکن است آسیب های شبکیه خیلی قابل توجه نباشد اما در بیمار دیگر با همین نمره چشم شبکیه به طور جدی آسیب دیده باشد.

مرحله ششم: شماره ضعیفی چشم بین ۱۶ تا ۲۲ (شروع آسیب های جدی در شبکیه و عصب)
در این مرحله معمولا حتی با بهترین عینک نیز دید بیمار نهایتا تا حدود ۵۰ – ۶۰ درصد بهبود می یابد و البته با لنز تماسی دید تا حدود ۷۰-۸۰ درصد می تواند افزایش یابد. به طور کلی در افرادی که نزدیک بینی به نمره‌های بیشتر از ۱۰ افزایش پیدا می‌کند معمولاً دید لنز تماسی بیشتر از دید عینک می‌باشد و هر چقدر نمره افزایش بیشترین پیدا کند ارجحیت لنز تماسی نسبت به عینک بیشتر می‌شود. بنابراین برای تمام افرادی که نزدیک بینی بالای ۱۰ نمره دارند استفاده از لنز تماسی به جای عینک توصیه می‌شود چرا که بینایی بهتری برای این افراد فراهم می‌کند.

آسیب‌های مربوط به شبکیه و عصب بینایی در این مرحله معمولاً می‌تواند قابل توجه باشد و نازک شدگی بیش از حد لایه های عصبی در شبکیه باعث می‌شود بیمار نتواند از بینایی خوب بهره‌مند شود.

مرحله هفتم: شماره چشم بین ۲۲ تا ۲۶ (شروع سیر کم بینایی)
در این مرحله شبکیه و عصب بینایی معمولا آسیب جدی دیده اند و دید بیمار با تجویز عینک نهایتا تا حدود ۴۰ – ۵۰ درصد می رسد. تجویز لنز به جای عینک ضرورت دارد. احتمال جدا شدگی شبکیه در این مرحله بسیار بالا می‌رود و امکان رخداد خود به خودی این اتفاق نیز وجود دارد. باید توجه شود در این مرحله حتی یک ضربه کوچک می تواند بسیار مخاطره آمیز باشد و با ایجاد جدا شدگی شبکیه بینایی بیمار را به شدت کاهش دهد. لذا توصیه می‌شود بیماران در این مرحله مراقبت خیلی جدی از چشم خود انجام دهند و از هرگونه ضربه فیزیکی احتمالی حتی در حد یک تلنگر محکم نیز مراقبت‌های لازم را انجام دهند.

مرحله هشتم: شماره چشم بالاتر از ۲۶ (مرحله کم بینایی شدید و نابینایی)
در این مرحله آسیب بافت شبکیه بسیار زیاد است و عمدتا جدا شدگی شبکیه نیز رخ می دهد و بینایی به شدت کم می شود. دید اکثر بیماران در این مرحله معمولا با عینک خیلی قابل افزایش نیست و تجویز لنز اسکلرال ضروری است. در این مرحله بینایی برخی از بیماران در حدی افت می‌کند که نیاز به تجویز وسایل و تجهیزات کم بینایی نیز ممکن است وجود داشته باشد تا بیمار بتواند امور روزمره زندگی خود را بگذراند. مهمترین اقدام درمانی برای نزدیک بینی پاتولوژیک این است که از سنین پایین‌تر تدابیر درمانی اندیشیده شود و از روش‌های توقف پیشرفت نزدیک بینی غفلت نشود، چرا که هیچ گونه درمان قطعی برای برگرداندن چشم به سلامتی اولیه وجود ندارد و بیمار تا اواخر عمر تا آخر عمر خود باشد باید سازش کند.

خوشبختانه تمامی روش‌های توقف پیشرفت نزدیک بینی از جمله استفاده از قطره‌های آتروپین لودوز، استفاده از لنزهای ارتوکراتولوژی، استفاده از عینک‌ها و لنزهای تکنولوژی پریفرال دیفوکوس و همچنین استفاده از روش‌های ترکیبی در کلینیک دکتر اسهرلوس انجام می‌شود و با این تدابیر درمانی می‌توانیم امکان پیشرفت نزدیک بینی به مراحل خطرناک را کاهش داده یا از بین ببریم که باعث می‌شود کودکان نوجوانان و جوانان این سرزمین همیشه بتوانند از بینایی خوب در زندگی خود بهره‌مند باشند.

کلمات کلیدی: نزدیک بینی، مایوپی، نزدیک بینی پاتولوژیک، نزدیک بینی دژنراتیو، نابینایی، نابینایی شبکیه، نازکی شبکیه، کم بینایی، توقف پیشرفت ضعیفی چشم، آتروپین، آتروپین دوز پایین، ارتوکراتولوژی، عینک مایوپیا کنترل، پریفرال دیفوکوس، مراحل ضعیفی چشم، مراحل نابینایی، درمان نابینایی، پیشگیری از نابینایی، تقویت چشم، پیشگیری از ضعیفی چشم