عوامل ضعیف شدن چشم

چه عواملی باعث ضعیف شدن چشم می‌شوند؟

ضعیفی چشم یا عیوب انکساری انواع مختلفی دارد که رایج‌ترین آن شامل نزدیک بینی (مایوپیا)، دوربینی (هایپروپیا) و آستیگماتیسم است. دوربینی و آستیگماتیزم بیشتر پایه و اساس ژنتیکی و ارثی دارند و عوامل محیطی دخالت کمتری در شکل‌گیری و پیشرفت این‌ها دارد. نزدیک بینی تنها نوع ضعیفی چشم است که علاوه بر نقش ژنتیک، عوامل محیطی نقش به سزایی در ایجاد و پیشرفت آن بازی می‌کنند که در این مقاله به طور مختصر به این عوامل اشاره خواهیم نمود.

۱. تجویز عینک با شمارۀ کمتر از ضعیفی چشم، در کودکان نزدیک‌بین: طبق برخی تصورات و تجربیات قدیمی، متخصصین معتقد بودند اگر شماره عینک در کودکانی که دچار نزدیک بینی هستند کمتر از نمره چشم واقعی بیمار تجویز شود پیشرفت ضعیفی چشم کمتر خواهد شد. در حالی‌که تحقیقات جدید دقیقاً خلاف این موضوع را ثابت کرده و نشان داده است زمانی که شماره چشم کمتر تجویز می‌شود پیشرفت ضعیفی چشم با سرعت بیشتری ادامه می‌یابد و کودک را دچار مشکل می‌کند.

۲. مالیدن مکرر چشم به طور طولانی مدت: مالیدن چشم که به دلیل خارش چشم انجام می‌شود با فشار بر بافت قرنیه باعث آسیب به این بافت می‌شود. اگر مالش چشم طولانی‌مدت ادامه پیدا کند باعث ضعف استحکام بافت قرنیه شده و در نهایت منجر به بیماری قوزقرنیه می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود کسانی که دچار خشکی چشم و حساسیت‌های چشمی هستند درمان‌های لازم را استفاده کنند و مطلقاً از مالیدن چشم اجتناب کنند.

۳. نگاه کردن مداوم به صفحه موبایل خصوصاً در کودکان و نوجوانان: اکثر تحقیقات جدید در زمینه نزدیک بینی و آستیگماتیسم، استفاده بیش از حد و بی‌وقفه از تلفن‌های هوشمند و دیگر نمایشگرهای مشابه مانند تبلت و لپ‌تاپ را یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری و پیشرفت این نوع از ضعیفی دانسته‌اند. استفاده این ابزارها هم به‌طور مستقیم و هم به‌طور غیرمستقیم با کم کردن میزان فعالیت‌های بیرون منزل، باعث پیشرفت نزدیک‌بینی می‌شود.

۴. عدم استفاده از هوای آزاد و ماندن در منزل به مدت طولانی: یکی از جدیدترین یافته‌های مطالعات گسترده در جهان، در خصوص نزدیک بینی، این است که هر چقدر ساعات فعالیت و زندگی در محیط‌های مسقف مانند منزل بیشتر باشد احتمال ضعیف شدن چشم بیشتر می‌شود.‌ از این رو به شدت توصیه می‌شود تمام کودکان و نوجوانان روزانه حداقل ۲ ساعت باید در محیط آزاد و بیرون از منزل فعالیت کنند.‌ ذراتی که از تابش نور آفتاب به چشم می‌رسد در کنترل پیشرفت ضعیفی چشم نقش مهمی ایفا می‌کنند و عدم دریافت این ذرات، باعث شکل‌گیری و پیشرفت نزدیک بینی می‌شود.

۵. وجود انحراف چشم در کودکان و عدم درمان آن: تحقیقات متعدد نشان داده است در کودکانی که به نوع خاصی از انحراف چشم (ایزوفوریای نزدیک) مبتلا هستند احتمال اینکه در سال‌های آینده به نزدیک بینی دچار شوند بیشتر خواهد بود.‌ لذا کودکانی که در سنین قبل از مدرسه به این نوع انحراف چشم مبتلا هستند باید مورد درمان قرار بگیرند تا از شکل‌گیری نزدیک بینی جلوگیری به عمل آید.

۶. تجویز عینک اشتباه در کودکان: در خیلی از اوقات با اینکه چشم کودک ضعیفی یا عیب انکساری دارد تجویز عینک نباید صورت بگیرد. چرا که تجویز عینک ممکن است رشد طبیعی چشم را مختل کرده و اجازه ندهد کنترل طبیعی مغز برای کاهش نمره چشم (امتروپیزاسیون) اتفاق بیفتد. لذا توصیه می‌شود معاینات کودکان حتماً در مطب‌های معتبر انجام شود تا مشکلی در روند چشم کودک ایجاد نگردد.

۷. داشتن یکسری بیماری‌های چشمی و عمومی بدن: یکسری بیماری‌ها از جمله دیابت و پرکاری تیروئید می‌توانند با مکانیزم‌های خاص باعث تغییر در ضعیفی چشم یا شکل‌گیری ضعیفی در فرد شوند. از این بیماری‌ها می‌توان به آب مروارید، ناخنک، قوزقرنیه، دیابت و پرکاری تیروئید اشاره کرد.‌

۸. وجود سابقه ژنتیکی ضعیفی چشم در خانواده، از جمله پدر و مادر و اقوام درجه اول: ژنتیک نقش مهمی در شکل‌گیری انواع ضعیفی چشم و پیشرفت آن دارد. البته باید توجه شود ژنتیکی بودن به این مفهوم نیست که فرزندان پدر و مادری‌ که ضعیفی چشم دارند حتماً دچار ضعیفی‌ چشم می‌شوند یا بالعکس، کودکانی که ضعیفی چشم دارند حتماً باید والدین عینکی داشته باشند‌، این تصور اشتباه است. وراثت عیوب انکساری معمولاً حالت تک‌ژنی ندارد و حالت چند ژنی به ارث می‌رسد. بنابراین ممکن است هیچکدام از والدین عینکی نباشند اما فرزند آنها دچار ضعیفی چشم بشود. ناگفته نماند که نقش ژنتیک در دوربینی و آستیگماتیسم بسیار قوی‌تر از نزدیک بینی می‌باشد‌ و عوامل محیطی در کنار ژنتیک در نزدیک بینی نقش خیلی پر رنگی دارند‌.

واژگان کلیدی این مقاله:
ضعیفی چشم، ضعف بینایی، نزدیک بینی، دوربینی، علل ضعیفی چشم، آستیگماتیزم، عوامل ضعیفی چشم، دلایل ضعیفی چشم، عیوب انکساری، ژنتیک، موبایل و ضعیفی چشم، آسیب چشمی موبایل، ضعیفی چشم کودکان، پیشگیری از ضعیفی چشم