دلایل تاری دید با لنزهای اسکلرال

چرا برخی اوقات دید با لنزهای اسکلرال تار می‌شود؟

لنزهای اسکلرال به عنوان جدیدترین و پیشرفته‌ترین نسل لنزهای تماسی، تحول خیلی بزرگی در اقدامات اصلاح ضعیفی چشم و حتی درمان دیگر اختلالات چشمی از جمله خشکی چشم ایجاد کرده‌اند. این لنزهای تماسی با داشتن دید عالی، راحتی فوق‌العاده و دوام طولانی تقریباً تمام محدودیت‌های و مشکلات لنزهای تماسی نسل‌های قبلی را رفع کرده‌اند و بهترین دید را در بدترین شرایط چشمی معمولاً برای بیماران به ارمغان می‌آورند.

لنزهای اسکلرال کاملاً تخصصی هستند و تجویز و ارائه این لنزها مسلتزم داشتن مهارت‌های تخصصی و دانش فنی این لنزها می‌باشد. عدم رعایت اصول علمی این لنزها در تجویز، ممکن است مشکلاتی را برای بیمار به همراه داشته باشد و کیفیت بینایی بیمار آن‌طور که باید مطلوب واقع نشود. از این رو توصیه می‌شود فقط در کلینیک‌هایی که اقدامات تخصصی لنزهای اسکلرال انجام می‌شود جهت تجویز این لنزها مراجعه کنید. علیرغم اینکه در اکثر موارد لنزهای اسکلرال دید خیلی خوبی برای بیمار فراهم می‌کنند در برخی موارد هم ممکن است به دلایلی، دید بیمار خوب نباشد و مشکلات بینایی از جمله تاری دید، دوبینی و پخش نور برای بیمار ایجاد شود که در این مطلب به دلایل آن اشاره خواهیم کرد.

دلایل تاری دید با لنزهای اسکلرال به شرح زیر است:

۱. تعیین نامناسب شماره ضعیفی لنز:
در برخی موارد ممکن است بخش قابل توجهی از ضعیفی چشم با لنزهای تجویز شده اصلاح نشود و همین باعث تار بودن دید خواهد شد. برای رفع این مشکل باید دوباره مراجعه کنید لنز مجدد برای شما سفارش داده شود. البته توجه شود با نهایت دقتی هم که در تجویز لنز اسکلرال ممکن است به‌کار گرفته شود باقی ماندن بخش کمی از ضعیفی چشم برای مثال مقادیر ضعیفی زیر یک نمره دور از انتظار نیست. چرا که این لنزها از روی قالب‌گیری تخصصی ساخته می‌شوند و لنز نهایی ممکن است کمی متفاوت از لنز پیش‌بینی شده در سفارش باشد که این ایرادی ندارد. اما باقی مانده ضعیفی چشم بیش از یک نمره معمولا نیاز به سفارش مجدد خواهد داشت.

۲. تجویز قالب نامناسب لنز:
اگر معاینه‌گر در موقع قالب‌گیری تخصصی لنز دقت لازم را نداشته باشد یا از مهارت کافی برخوردار نباشد قالب مناسب چشم شما تعیین نخواهد شد. اگر انحنا و میزان گودی لنز در قسمت‌های مرکزی و اطراف لنز نامناسب باشد باعث خواهد شد دید شما خوب تامین نشود. در مواردی که قسمت اطراف لنز خوب تنظیم نشود و فشار بیش از حد به سفیدی چشم وارد شود بعد از یکی دو ساعت که از استفاده لنز بگذرد ممکن است تاری دید، پخش نور و هاله‌بینی ایجاد کند که باید لنز مجدد برای شما سفارش داده شود.

۳. داشتن خشکی چشم شدید و اشک نامناسب:
در بیمارانی که خشکی چشم خیلی شدید دارند خصوصاً در مواردی که لایه چربی اشک مناسب نباشد ممکن است نوسانات تاری دید باعث آزرده شدن بیمار شود. برای حل این مشکل باید خشکی چشم تا حد ممکن کنترل شود و بیماری‌های لبه پلک اگر وجود دارد درمان شود. در این حالت مشکل معمولا از چشم خود بیمار است و به وضعیت لنز خیلی بستگی نخواهد داشت.

۴. تاری دید میان روز:
در برخی از بیمارانی که از لنزهای اسکلرال استفاده می‌کنند ممکن است اواسط روز تاری دید و دید مه‌آلود را تجربه کنند که در اصلاح علمی به آن «مه‌آلودگی میان روز» یا Mid-day Fogging گفته می‌شود.‌ در این حالت بیمار از صبح لنز را در چشم خود قرار می‌دهد بعد از چند ساعت دید غبارآلود و مه‌آلود می شود. دلیل این اتفاق معمولاً کثیف شدن و کدر شدن مایع داخل لنز می‌باشد که باعث پخش نور می‌شود. این مشکل تا حدود زیادی با تغییر انحنای لنز ممکن است رفع شود. برای مدیریت این مشکل کافی است لنز را وسط روز از چشم بیرون آورده و شستشو بدهید و مجدد با سرم پر کنید و در داخل چشم قرار دهید. اگر چنانچه اذیت ناشی از این مشکل برای شما زیاد بود در اسرع وقت به درمانگر خود مراجعه کنید تا اصلاحات لازم در صورت امکان در لنز شما داده شود و لنز مجدد برای شما سفارش داده شود.

۵. آسیب دیدن سطح لنز به دلیل نگهداری نامناسب:
سطح لنز اسکلرال باید کاملا صیقلی، شفاف و بدون خش و بدون رسوبات باشد. استفاده از محلول ضدعفونی نامناسب، نگهداری کم‌دقت، عدم شستشوی روزانه، برخورد زیاد ناخن دست به لنز و … عواملی هستند که باعث آسیب به سطح لنز می‌شود. ناگفته نماند که استفاده لنز به مدت طولانی و خارج از زمان مقرر نیز باعث تاری دید می‌شود. وقتی عمر مفید لنز تمام شود رسوبات لنز بسیار زیاد می‌شود سطح لنز کدورت می‌گیرد و خط و خش نیز زیاد ایجاد می‌شود بنابراین برای ادامه دادن مناسب نخواهد بود و بینایی خوبی هم فراهم نخواهد کرد.

۶. تغییرات ضعیفی چشم در طول زمان:
یکی از مواردی که ممکن است باعث تاری دید در گذر زمان شود تغییرات وضعیت چشم بیمار است. این موضوع در کودکان در حال رشد و بیمارانی که دارای قوز قرنیه در سنین پایین هستند ممکن است بیشتر دیده شود. وقتی میزان ضعیفی شما در گذر زمان افزایش می‌یابد یا مثلا بیماری قوز قرنیه پیشرفت می‌کند ممکن است لنزی که چند ماه پیش برای شما تجویز شده بود و دید خوبی هم داشت دیگر دید مناسب را نداشته باشد. در این شرایط برای تاری دید به وجود آمده یا باید باقیمانده ضعیفی چشم با عینک اصلاح شود و یا لنز مجدداً برای بیمار سفارش داده شود.

۷. ادم (التهاب) قرنیه:
یکی از دلایل تاری دید با لنز در برخی از بیماران شرایطی است که به آن ادم یا تورم یا التهاب قرنیه گفته می‌شود. در برخی بیماران که شرایط قرنیه‌ای خوبی ندارد و بافت قرنیه سلامتی لازم را نداشته باشد با گذاشتن لنز اسکلرال روی چشم ممکن است بعد از چند دقیقه یا چند ساعت کم‌کم تاری دید و پخش نور و دید مه‌آلود را تجربه کنند. در بیمارانی که پارگی شدید قرنیه یا سوختگی‌های چشم داشته‌اند، در بیمارانی که پیوند قرنیه نامناسب داشته‌اند، در بیمارانی که بیماری دیستروفی قرنیه دارند در همه این بیماران امکان رخداد این شرایط وجود دارد. برای حل این مشکل به ناچار ممکن است از لنزهای دیگر از جمله لنزهای هارد استفاده شود یا در صورت عدم امکان، باید پیوند قرنیه انجام گیرد.

۸. قوز قرنیه شدید:
در بیمارانی که قوز قرنیه شدید دارند ممکن است حتی با تجویز لنز اسکلرال هم کمی تاری دید را تجربه کنند. با توجه به تغییراتی که در اثر قوز قرنیه در این بیماران وجود دارد باعث می‌شود قرنیه شفافیت شیشه‌ای خود را از دست بدهد و درجاتی از به هم ریختگی بافتی و کدورت و سفیدی را تجربه کند که این اتفاقات باعث تاری دید با لنز می‌شود. بنابراین به هیچ عنوان نباید انتظار داشته باشیم در تمام بیماران قوز قرنیه حتما با لنزهای اسکلرال دید کامل شود چرا که بخشی از تاری دید غیرقابل اجتناب خواهد بود. البته در همه بیماران دید به طور قابل توجهی بهتر می‌شود اما قرار نیست دید همه به حالت دید کامل ارتقا پیدا کند.

۹. اشتباه شدن لنزهای چشم راست و چپ:
در خیلی از بیمارانی که با مشکل تاری دید با لنز مراجعه می‌کنند متوجه می‌شویم که بیمار لنز چشم راست و چپ را با هم اشتباه کرده است. از این رو توصیه می‌شود دقت لازم را برای نگهداری لنز داشته باشید و سعی کنید لنز هر چشم را روی همان چشم قرار دهید.

۱۰. کدورت‌های مرکزی قرنیه:
در برخی از ‌بیماران ممکن است قسمت مرکزی قرنیه کاملاً شفاف نباشد و به دلایل مختلف دچار کدورت شود.‌ در این بیماران ممکن است حتی با وجود تجویز لنز اسکلرال نیز دید کاملا واضح نشود.

۱۱. وجود حباب در داخل لنز:
اگر موقع گذاشتن لنز در چشم، سرم داخل آن خالی شود یا بخشی از آن تخلیه شود ایجاد حباب زیر لنز می‌کند که این حباب خصوصاً اگر بزرگ باشد باعث تاری شدید دید می‌شود.‌ در این حالت لنز را باید از چشم در بیاورید و مجدد از سرم پر کرده و داخل چشم قرار دهید.

۱۲. تنبلی چشم از کودکی:
در برخی افرادی که نیاز به لنزهای اسکلرال دارند ممکن است علاوه بر مشکلات فعلی که اخیرا برایشان ایجاد شده، مشکلاتی نیز از کودکی بوده باشد که با وجود تجویز بهترین لنز نیز هنوز گزارش تاری دید بکنند. برای این موارد بعد از تجویز لنز، اگر درمان تنبلی چشم مقدور باشد انجام می‌شود اما در غیر این‌صورت بیمار باید به همان میزان دید بسنده کند‌.

۱۳. مشکلات شبکیه چشم:
لنز اسکلرال مشکلات بینایی ناشی از قوز قرنیه را به خوبی پوشش می‌دهد اما اگر غیر از مشکلات قرنیه، بیماری‌های در شبکیه چشم‌شان نیز وجود داشته باشد ممکن است اجازه ندهد دید بیمار کامل شود.‌ بنابراین باقی ماندن کمی تاری دید در چنین بیمارانی دور از انتظار نیست.

۱۴. خراش یا التهاب قرنیه:
اگر به هر دلیلی بیمار دچار مشکل در بافت قرنیه شود قرنیه خراش بردارد یا دچار التهاب شود باعث ایجاد تاری دید می‌شود.

بیمارانی که دید کافی با لنز اسکلرال ندارند یا دچار نوسانات تاری دید در روزمره هستند باید مراجعه کنند تا طی بررسی‌های تخصصی علت تاری دید مشخص شود و براساس علت آن، اقدامات اصلاحی انجام گیرد. قطعاً بدون بررسی و معاینات لازم امکان عیب یابی و رفع خطا وجود نخواهد داشت.

واژگان کلیدی:
لنز اسکلرال، مینی اسکلرال، لنز هارد، قوز قرنیه، پارگی قرنیه، ادم قرنیه، التهاب قرنیه، تاری دید، خشکی چشم، کراتوکونوس، بهترین لنز تماسی، لنز نرم، لنز رنگی