لنز اسکلرال برای چه کسانی مناسب است؟

لنزهای اسکلرال برای چه افرادی مناسب است؟

دکتر امیر اسهرلوس

لنزهای اسکلرال پیشرفته‌ترین نوع لنزهای تماسی هستند که در ۲۵ سال اخیر، تکنولوژی آنها روز به روز کامل‌تر و‌ تخصصی‌تر شده است. این لنزها تنها روش اصلاح ضعیفی چشم هستند که تقریباً هیچ محدودیتی برای تجویز ندارند و در انواع مختلف چشم‌ها با شرایط پیچیده نیز قابل تجویز هستند‌. این لنزها هم با هدف اصلاح ضعیفی چشم و هم با هدف درمان مشکلات و بیماری‌های سطح چشم تجویز می‌شوند. بنابراین از اصلاح ساده‌ترین انواع ضعیفی چشم تا درمان مشکلات پیچیدۀ سطح چشم در گسترۀ درمانی لنز اسکلرال قرار می‌گیرد. با اینکه لنز اسکلرال در تمام افراد قابل تجویز است، در برخی موارد تجویز آن ضروری‌تر می‌باشد و در خی موارد حتی تنها روش اصلاح ضعیفی چشم در بیماران خاص تلقی می‌شود. برای مثال در بیماران پیوند قرنیه یا قوزقرنیه تنها روش موفق اصلاح کل ضعیفی چشم لنز اسکلرال است ولی این به این معنا نیست که افراد دیگر نمی‌توانند لنز اسکلرال استفاده نمایند. پس اینکه گفته شود لنز اسکلرال فقط برای درمان قوز قرنیه استفاده می‌شود اشتباه است و این لنزها حتی برای ضعیفی‌های معمولی چشم هم به عنوان جایگزین عینک از بهترین نوع لنزها به حساب می‌آیند. با توجه به طول عمر بالا (حدود ۳ تا ۴ سال) و راحتی بسیار خوبی که دارند برای تمام افرادی که به هر دلیلی امکان دید با عینک ندارند یا تمایلی به استفاده از عینک ندارند لنز اسکلرال به عنوان یک روش عالی توصیه می‌شود. رایج‌ترین موارد تجویز لنز اسکلرال به شرح زیر است:

۱- بیماران مبتلا به قوز قرنیه یا کراتوکونوس و بیماری‌های مشابه آن از جمله دژنراسیون پلاسید مارجینال (PMD) و کراتوگلوبوس

۲- بیماران مبتلا به خشکی چشم متوسط یا شدید. اگر خشکی چشم با قطره قابل کنترل نباشد قطعاً لنز اسکلرال یک گزینۀ عالی به حساب می‌آید.

۳- بیماران دارای ضعیفی چشم از نوع نزدیک بینی یا دوربینی یا آستیگماتیسم. این انواع ضعیفی چشم به هر میزان که باشند با این لنز قابل اصلاح است. حتی نمره‌های چشم بالای ۲۰ نمره نیز به راحتی با این لنز اصلاح می‌شوند.

۴- بیماران دچار پیرچشمی. در سنین بالای ۴۰ سال لنز اسکلرال یا برای اصلاح دید دور یا به صورت اصلاح هر دو دید دور و نزدیک قابل تجویز است و از آنجایی که یک درمان برای خشکی چشم است و خشکی چشم در این گروه سنی مهمترین معضل چشم می‌باشد قطعاً لنزهای اسکلرال بهترین گزینۀ لنز تماسی در پیرچشمی هستند.

۵- بیماران مبتلا به سندروم استیون جانسون. اگر خشکی چشم در این بیماران شدید باشد و قابل کنترل با قطره نباشد حتماً جهت کنترل خشکی سطح چشم و پیشگیری از نابینایی استفاده از لنز اسکلرال توصیه می‌شود.

۶- بیماران مبتلا به آسیب‌های قرنیه‌ای ناشی از دیابت. نوعی از زخم قرنیه که به دلیل بی‌حسی قرنیه ناشی از بالا بودن قند خون در دیابتی‌ها رایج است می‌تواند بسیار اذیت‌کننده باشد و سلامت قرنیه را به خطر بیندازد. برای کنترل این زخم و درمان آن، لنز اسکلرال یکی از بهترین گزینه‌هاست.

۷- بیماران مبتلا به بیماری گریوز چشمی ناشی از پرکاری تیروئید. بیمارانی که دچار پرکاری غده تیروئید هستند معمولا مجموعه‌ای از مشکلات چشمی از جمله بیرون‌زدگی چشم، بسته نشدن پلک‌ها و خشکی چشم را تجربه می‌کنند که برای مراقبت سطح چشم آنها قطعاً لنز اسکلرال یک گزینۀ درمانی بسیار مناسب است.

۸- بیمارانی که دچار پارگی قرنیه شده‌اند. پارگی و جراحت‌های قرنیه با اشیاء نوک تیز مانند کاغذ، قیچی، میخ، چاقو و دیگر وسیله‌های مشابه باعث نوعی آستیگمات نامنظم می‌شود که دید با عینک قابل اصلاح نخواهد بود. بهترین گزینه برای اصلاح دید این بیماران تجویز لنز اسکلرال است.

۹- بیمارانی که پیوند قرنیه کرده‌اند. بعد از انجام پیوند قرنیه در اکثر مواقع دید خوب نیست و آستیگمات بالایی وجود دارد که در خیلی از موارد با عینک نیز قابل اصلاح نیست. برای اصلاح ضعیفی چشم ناشی از پیوند قرنیه، لنزهای اسکلرال عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند و‌ در خیلی از موارد تنها گزینۀ درمانی به حساب می‌آیند.

۱۰- بیمارانی که قبلاً برای ضعیفی چشم تحت جراحی آر کی قرار گرفته‌اند. جراحی ریفرکتیو کراتکتومی (RK) که سال‌های قبل برای اصلاح ضعیفی چشم انجام می‌شد باعث ایجاد نامنظمی قرنیه، آستیگمات بالا، پخش نور و چندبینی در خیلی از بیماران می‌شود که برای اصلاح مشکلات بینایی این عزیزان، قطعاً لنز اسکلرال بهترین و در خیلی از موارد، تنها گزینۀ درمانی است.

۱۱- بیمارانی که لیزیک یا جراحی‌های مشابه لیزیک داشته‌اند و دچار عوارض شده‌اند می توانند از لنز اسکلرال استفاده کنند. خصوصاً اگر نازکی و قوزقرنیه به دلیل لیزیک ایجاد شود (اکتازی قرنیه ناشی از لیزیک)، لنز اسکلرال بهترین گزینه است.

۱۲- بیمارانی که دچار نازکی قرنیه هستند. برای اصلاح ضعیفی چشم این بیماران در صورت امکان عینک و در غیر اینصورت لنز اسکلرال تجویز می‌شود.

۱۳- بیمارانی که آستیگماتیسم چشمی خیلی بالایی دارند. اگر آستیگماتیزم چشم بیشتر از ۴ نمره باشد قطعاً لنز اسکلرال حتی از عینک نیز بهتر خواهد بود و اگر میزان آستیگمات از ۶ نمره بیشتر باشد تنها گزینه برای اصلاح، لنز اسکلرال است خصوصاً زمانی که این آستیگمات با دوربینی همراه باشد.

۱۴- بیمارانی که فقط یکی از چشم‌های آن‌ها ضعیفی شدید دارد. برای مثال یک چشم نزدیک بینی یا دوربینی یا آستیگمات خیلی بیشتر از چشم دیگر بیمار دارد که این موارد با عینک قابل اصلاح نیست.

۱۵- بیمارانی که دچار آسیب‌های شیمیایی سطح چشم مانند سوختگی‌های اسیدی شده‌اند. برای مراقبت سطح چشم، درمان خشکی شدید و حتی اصلاح بینایی در این بیماران لنز اسکلرال بهترین گزینه است.

۱۶- بیمارانی که دچار سوختگی‌های حرارتی صورت و چشم شده‌اند‌. این سوختگی‌ها که معمولاً با مواد مذاب یا شعله‌های حرارتی ایجاد می‌شود باعث مشکلات عدیده می‌شوند و لنز اسکلرال در خیلی از موارد ضرورت پیدا می‌کند.

۱۷- بیمارانی که به هر دلیلی چشمشان بسته نمی‌شود. به دلایلی مانند فلج اعصاب صورت، آسیب‌های پلک و مشکلات مشابه این موارد ممکن است ایجاد شود.

۱۸- بیمارانی که به دلیل عفونت چشم دچار مشکلات و ناهمواری قرنیه شده‌اند.

۱۹- کودکانی که دچار مشکلات و‌ پارگی‌های سطح چشم شده‌اند یا ضعیفی شدید در یک چشم دارند و با عینک قابل اصلاح نیست. بالای ۴ سال لنز اسکلرال قابل تجویز است و در موارد خیلی خاص، از ۳ سالگی هم می‌توان تجویز کرد.

۲۰- تمام بیمارانی که به هر دلیلی عینکی هستند و تمایلی به استفاده از عینک ندارند فارغ از اینکه میزان ضعیفی چشم آنها از چه نوعی باشد و چقدر باشد به راحتی از لنزهای اسکلرال به عنوان جایگزین عینک می‌توانند استفاده کنند.

خوشبختانه اقدامات تخصصی انواع لنزهای اسکلرال در کلینیک تخصصی دکتر اسهرلوس انجام می‌گیرد و لنزهای ایرانی و خارجی مربوط به شرکت‌های مختلف در کلینیک ما ارائه می‌شود. بیمارانی که تمایل به استفاده از لنزهای اسکلرال دارند حتماً باید به‌صورت حضوری مراجعه کنند بررسی‌های لازم انجام شود و در صورت لزوم لنزهای اسکلرال موجود معرفی می‌شوند و لنز اسکلرال مناسب چشم شما تجویز می‌شود. تمامی آموزش‌های تخصصی استفاده از این لنزها و همچنین نحوه نگهداری این لنزها در کلینیک به طور کامل و جامع و به صورت عملی به بیمار آموزش داده می‌شود و بیمار تحت نظر کلینیک این نیازها را مورد استفاده قرار می‌دهد.

واژگان کلیدی این مقاله:
اسکلرال، لنز اسکلرال، مینی اسکلرال، سمی اسکلرال، کورنئواسکلرال، فول اسکلرال، قوزقرنیه، پیوند قرنیه، لنز هارد، خشکی چشم، کراتوکونوس، پیرچشمی، لنز تماسی، لنز دوکانونه، لنز دو دید، لنز پیرچشمی، لنز مولتی فوکال